Türkiye nüfusunun 49,9’unu kadınlar, 50,1’ini erkekler oluşturdu

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2021 yılında, kadın nüfus 42 milyon 252 bin 172 kişi, erkek nüfus 42 milyon 428 bin 101 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle; toplam nüfusun 49,9'unu kadınlar, 50,1'ini ise erkekler oluşturdu. Kadınlar ile erkekler arasındaki bu oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değişti. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda 52,3 iken 90 ve üzeri yaş grubunda 73,2 oldu.

Cinsiyete ve yaş grubuna göre nüfus oranı (), 2021

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2021

Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre; 2008-2020 yılları arasında, 25 ve daha yukarı yaşta olan ve en az bir eğitim düzeyini tamamlayanların toplam nüfus içindeki oranının yıllar itibarıyla arttığı görüldü. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında 81,1 iken 2020 yılında 92,9 oldu. En az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında, kadınlarda 72,6, erkeklerde 89,8 olan bu oran, 2020 yılında sırasıyla 87,7 ve 98,1 oldu.

Cinsiyete göre en az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı (), 2008-2020

Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı, 2008-2020

En az üniversite mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2008 yılında 9,8 iken 2020 yılında 22,1 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında 25 ve daha yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı 7,6, erkeklerin oranı 12,1 iken bu oran 2020 yılında kadınlarda 19,9, erkeklerde ise 24,4 oldu.

Cinsiyete göre seçilmiş göstergeler, 2020

Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı, 2020
              TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması, 2020

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 2020 yılında, Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı 42,8 olup bu oran kadınlarda 26,3, erkeklerde ise 59,8 oldu.

En yüksek istihdam oranı, 2020 yılında 50,9 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise 26,0 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu. En yüksek kadın istihdam oranı, 34,7 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde iken en yüksek erkek istihdam oranı, 67,9 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise kadınlarda 12,6, erkeklerde 40,4 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; eğitim durumuna göre işgücüne katılım oranı incelendiğinde; 2020 yılında  kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı 12,4, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılım oranı 24,1, lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı 29,9, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı 37,0 iken yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı 65,6 oldu.

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; yarı zamanlı çalışanların istihdam içindeki oranı 2020 yılında toplamda 12,4 olurken, kadınlarda bu oran 19,5, erkeklerde ise 9,3 oldu.

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında 59,8 iken 2020 yılında 56,8 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2020 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranının 25,2, erkeklerin istihdam oranının ise 85,5 olduğu görüldü.

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında çalışanların 61,9'unun işe geliş gidiş için harcanan zamandan memnun olduğunu belirtirken kadın çalışanlarda bu oranın 63,5, erkek çalışanlarda ise 61,3 olduğu görüldü.

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre; kadın büyükelçi oranı 2011 yılında 11,9 iken bu oran 2021 yılında 26,5 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2011 yılında 88,1 iken 2021 yılında 73,5 oldu.

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre; 2021 yıl sonu itibarıyla 582 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 101, erkek milletvekili sayısının ise 481 olduğu görüldü. Meclise giren kadın milletvekili oranı, 2007 yılında 9,1 iken bu oran 2021 yılında 17,4 oldu.

Yükseköğretim istatistiklerine göre; yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında 27,6 iken 2020-2021 öğretim yılında 32,4 oldu. Doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı 40,1, öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı ise 50,6 oldu.

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında 14,4 iken 2020 yılında 19,3 oldu.

Evlenme istatistiklerine göre; resmi olarak ilk evliliğini 2021 yılında yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 25,4 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,1 oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, kadınlarda 28,9 yaş, erkeklerde 31,6 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en düşük olduğu iller ise kadınlarda 22,5 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,1 yaş ile Şanlıurfa oldu.

En yüksek ve en düşük ortalama ilk evlenme yaşına sahip ilk 3 ilin cinsiyete göre dağılımı, 2021

Kaynak: TÜİK, Evlenme İstatistikleri, 2021

ADNKS sonuçlarına göre; resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2020 yılında kadınların 39,8'inin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu, eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının ise 15,4 olduğu görüldü. Eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranı 43,0, eğitim seviyeleri farkı bilinmeyen eşlerin oranı ise 1,7 oldu.

Boşanma istatistiklerine göre; evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların 33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, 20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. Evliliğin ilk 5 yılında boşanan kadınların  25,8' inin, erkeklerin ise 38,7'sinin 30-39 yaş grubunda olduğu görüldü.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerin İnternet kullanım oranı 82,6 oldu.  Bu oran, kadınlarda 77,5 iken erkeklerde 87,7 oldu.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; internet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş grubundaki bireylerin oranı, 2020 yılı Nisan ayı ile 2021 yılı Mart ayını kapsayan on iki aylık dönemde 44,3 oldu. Cinsiyete göre internet üzerinden mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, kadınlarda 40,3 iken erkeklerde 48,3 oldu.

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı toplamda 25,0 iken bu oran kadınlarda 35,5, erkeklerde 14,2 oldu. Kadınların 48,1'i, erkeklerin ise 70,9'u yaşadıkları çevrede kendilerini güvende hissetti.

Evde yalnız otururken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2021 yılında toplamda 6,6, kadınlarda 9,1, erkeklerde 4,0 oldu. Kadınların 78,1'i, erkeklerin ise 87,3'ü evde yalnız otururken kendilerini güvende hissetti.